Nông dân ven biển miền Tây sẽ di cư do biến đổi khí hậu

Đó là nhận định của PGS-TS Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu (BĐKH)-Trường ĐH Cần Thơ tại diễn đàn Mekong Connect CEO Forum 2016 với chủ đề “Tìm cơ trong nguy” diễn ra tại TP Cần Thơ vào sáng 26-10.

Nhiều nhà khoa học và các tổ chức quốc tế đã Việt Nam, đặc biệt là ĐBSCL, nằm trong nhóm quốc gia có nguy cơ tổn thương cao do tác động của BĐKH và nước biển dâng.

Vào năm 2009, Trung tâm START vùng Đông Nam Á (Thái Lan) và Viện Nghiên cứu BĐKH đã phối hợp chạy mô hình khí hậu vùng, dựa vào chuỗi số liệu khí hậu giai đoạn 1980-2000 để phỏng đoán giai đoạn 2030-2040. Kết quả mô hình cho thấy nhiều khu vực vùng ĐBSCL sẽ bị tác động do nhiệt độ cao nhất trung bình trong mùa khô sẽ gia tăng từ 33-35 độ lên 35-37 oC . Lượng mưa đầu vụ hè thu sẽ giảm khoảng 10-20%.

Hạn, mặn đầu năm nay làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp ở ĐBSCL (Ảnh: Ngọc Trinh)

Bên cạnh đó, mô hình thủy văn cho vùng ĐBSCL cũng cho thấy xu thế lũ trong giai đoạn 2030-2040 sẽ khác đi so với hiện nay: ĐBSCL bị ngập sẽ mở rộng về phía Bạc Liêu- Cà Mau nhưng số ngày bị ngập ở các tỉnh đầu nguồn sẽ giảm. “Những điều phỏng đoán nói trên sẽ tác động rất lớn đến hệ sinh thái và sản xuất nông nghiệp cũng như tạo ra các vấn đề khó khăn cho sự phát triển kinh tế, xã hội. Ngoài ra, nhiều vùng ngập nước như Tràm Chim, U Minh Thượng, Láng Sen, Trà Sư, Hà Tiên, Đất Mũi, Lung Ngọc Hoàng… sẽ bị đe doạ; một số sinh vật có thể bị tiêu diệt, nhưng sẽ gia tăng số lượng côn trùng như muỗi, sâu bệnh”, ông Tuấn nói.

Các diễn giả tham gia buổi tọa đàm nói về biển đổi khí hậu tác động lên ĐBSCL tại diễn đàn Mekong Connect CEO Forum sáng 26/10 (Ảnh: Ca Linh)

Chịu sự tác động lớn nhất chính là những nông dân, ngư dân, diêm dân và thị dân nghèo do thiếu nguồn dinh dưỡng tối thiểu, thiếu sở hữu tài nguyên, khả năng tài chính, khó tiếp cận thông tin để đối phó kịp thời với thời tiết khí hậu. Vì vậy, dự kiến sẽ có dịch chuyển dòng di cư của nông dân các vùng ven biển bị tác động bởi BĐKH và nước biển dâng lên các đô thị vùng phía Bắc và phía Tây, như: Châu Đốc, Long Xuyên, Cần Thơ, Vĩnh Long, Mỹ Tho, Tân An… Điều này khiến các quy hoạch đô thị bị phá vỡ, trật tự xã hội sẽ là một thách thức, môi trường đô thị xấu đi do sự gia tăng cơ học về dân số.

Nói về “tìm cơ trong nguy” khi địa phương vừa bị ảnh hưởng nặng nề bởi xâm nhập mặn trong mùa khô vừa qua, ông Phan Văn Mãi, Phó Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, phân tích: “Xâm nhập mặn vào mùa khô năm nay, địa phương đã nhìn lại và đã có hành động cụ thể, như: thay đổi tâm thế, sẵn sàng thích ứng với BĐKH, trữ nước ngọt cho mùa sau, thay đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp cũng như cơ cấu kinh tế, thay đổi môi trường thu hút đầu tư… Những việc làm này nhận được sự đồng tình rất lớn trong dân và doanh nghiệp”./.